جشن سپندارمذگان به عنوان یکی از جشن‌های باستانی اهمیت زیادی در فرهنگ و تاریخ ایران دارد. در این روز با برگزاری آیین‌ها و برنامه‌های مختلف جشن می‌گرفتند و مقام زنان را گرامی می‌داشتند. چندین سال است که در ایران این روز به عنوان روز عشق نامیده شده و گرامی داشته می‌شود. در این مقاله به معرفی جشن سپندارمذگان یا اسفندگان و تاریخ و پیشینه و آیین‌های آن می‌پردازیم.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
روز عشق ایرانی یا جشن سپندارمذگان چه روزی است؟
درباره تاریخ دقیق روز عشق در ایران که همزمان با جشن سپندارمذ یا اسفندگان و اسفندی برگزار می‌شود دو نظریه وجود دارد. در گاهشماری اوستایی این جشن در روز پنجم اسفندماه برگزار می‌شد و به همین دلیل روز اسفندگان نامیده می‌شد. در این تقویم همه ماه‌ها سی روز داشتند و پنج روز باقیمانده سال را به عنوان پنجه دزدیده در پایان سال، قبل از عید نوروز محاسبه می‌کردند. اما این تقویم امروزه اصلاح شده و پنج روز به ماه‌های نخست سال اضافه شده است. به همین دلیل با محاسبه تقویم امروزی، پنج اسفند در گاهشماری اوستایی مصادف با روز 29 بهمن است و برخی معتقدند این جشن باید در این روز برگزار شود. اما برخی نیز بر این نظرند که این جشن جنبه نمادین دارد و ارتباطی با تقویم نجومی ندارد و به این دلیل باید آن را در همان پنج اسفند برگزار کرد. چون این که جشن اسفندی را در بهمن برگزار کنیم بی‌معنا جلوه می‌کند. به همین دلیل برخی پیشنهاد داده‌اند که از 29 بهمن تا 5 اسفند را به عنوان هفته عشق بنامیم و برخی نیز با توجه به مصادف شدن ولنتاین با 25 بهمن می‌گویند که می‌توان این ده روز را با عنوان دهه عشاق گرامی داشت. با این حال، بیشتر افراد روز 5 اسفند را به عنوان این روز پذیرفته‌اند.
مناسبت‌ها یکی از فرهنگ‌های زیبایی است که از گذشته به ما رسیده است تا در روزهای خاص به احترام و یاد افراد و مفاهیم و عناصری باشیم که زندگی و بقای نسل و تکامل بشر به آن‌ها وابسته است. در تجارت و کسب‌وکار نیر بازاریابی مناسبتی از مواردی است که برای دستیابی به اهداف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اهمیت برگزاری مناسبت‌هایی مانند روز عشق و جشن سپندارمذگان
در ایران باستان که جامعه حول کشاورزی و دامداری اداره می‌شد و مردم با کوشش و تلاش در زمین و مزرعه به مایحتاج خود دست پیدا می‌کردند برگزاری جشن‌ها نوعی دوران استراحت و کسب آرامش پس از کارهای سخت بود. در آن دوران که در ایران دوران زمستان‌های سخت و دشوار بود، زندگی مردم بیشتر در هفت ماهه نخست سال جریان داشت و در پنج ماه پایانی مجبور به ماندن در خانه بودند. به همین خاطر این اهمیت داشت که بتوانند محصول یک ساله خود را در دوران زراعت به دست آورند. کارهای سخت و دشوار نیازمند استراحت‌های مقطعی و جشن‌های عمومی بود تا مردم بتوانند در کنار یکدیگر برای ادامه کار خود نیرو بگیرند. سپندارمذ یکی از ایزدان زرتشتی بود که صفات او دوست‌داری، بردباری و فروتنی دانسته می‌شد. این جشن به یاد زن و زمین که دو عنصری هستند که با هر سه صفت پیوند دارند، برگزار می‌شد و فرصتی بود تا هم از زمین که خوراک به مردم می‌داد و هم از زن که زندگی‌بخش بود ستایش شود.
در این روز نیز می‌توان همچون دیگر مناسبت‌ها از پیامک کمک گرفت و برای عزیزان پیام‌های محبت‌آمیز فرستاد. از اس ام اس مارکتینگ نیز می‌توان برای طراحی و اجرای کمپین‌های تبلیغاتی موثر استفاده کرد.
پیشینه و فلسفه جشن سپندارمذگان و روز عشق ایرانی
ایرانیان نام دوازده ایزد یا فرشته اهورامزدا را بر ماه‌ها گذاشته بودند و برای هر روز ماه نیز نامی جداگانه قرار داده بودند. هر وقت که در یک ماه، نام روز و ماه یکی می‌شد در آن روز جشن برپا می‌کردند. مهرگان و تیرگان دو جشن بزرگ ایرانی است که به همین دلیل معروف شده و تا امروز نیز با آیین‌های خاص خود در برخی مناطق برقرار مانده است. جشن سپندارمذگان نیز دقیقا در روزی برگزار می‌شد که طبق گاهشماری اوستایی روز اسفند، یعنی روز پنجم ماه در ماه اسفند فرا می‌رسید. به همین خاطر در این روز جشن برگزار می‌شد و خانواده‌ها دور هم جمع می‌شدند و به زنان هدیه می‌دادند و به زمین نیز نثار تقدیم می‌کردند. در دوران پیش از زرتشت قربانی حیوانات در این روزها اجرا می‌شد، اما پس از او اهدای گل به نشان روییدنی زمین که هدیه‌ای از جانب زمین بود به زنان گسترش یافت و اهدای گل به نماد عشق و مهربانی تبدیل شد. تا چند صد سال پس از ورود اسلام به ایران نیز این جشن برگزار می‌شد اما کم‌کم از اهمیت عمومی آن کاسته شد و تنها به شکل آیین‌های محلی درآمد که در برخی مناطق حفظ شد. در سال 1341 این روز در تقویم رسمی کشور به نام روز پرستار ثبت شد و در سال‌های اخیر نیز به تدریج اهمیت بیشتری پیدا کرده و به عنوان روز عشق شناخته شده است. امروزه، جشن سپندارمذگان در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود و به فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ ایران تبدیل شده است.
می‌توان با نوشتن متن تبلیغاتی برای جذب مشتری در این روز ویژه در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و کانال‌های دیگر بازاریابی از این فرصت برای بهبود و رونق کسب‌وکار استفاده کرد.
اهمیت مفهوم عشق، مقام زن و جایگاه زمین در فرهنگ ایرانی
زنان در فرهنگ ایران باستان از جایگاه والایی برخوردار بوده‌اند. همیشه میان زن و زمین به عنوان دو عنصر حیات‌بخش در جامعه پیوند برقرار بوده و این دو از سوی مردان مورد ستایش قرار می‌گرفتند. زمین در آن دوران که عصر کشاورزی و یکجانشینی بود، مایحتاج موردنیاز زندگی را برای خانواده‌ها تامین می‌کرد و زنان نیز با باروری و فعالیت در زمین و خانه بقای نسل‌ها و تربیت فرزندان را به عهده داشتند. در ایران باستان، زنان اجازه داشتند تا همسران خود را انتخاب کنند. نه به این معنا که خودشان به دنبال همسر بروند، بلکه برخلاف فرهنگ بسیاری از اقوام و کشورها، در ایران دختر اجازه انتخاب میان خواستگاران را داشت که در آن زمان در مقایسه با فرهنگ آن روز اقدام بسیار پیشروانه‌ای بود. در اوستا نشان داده شده است که وقتی برای دختر زرتشت خواستگار می‌آید، زرتشت از دخترش می‌خواهد که اگر آن مرد را دوست دارد و او را منطبق بر افکار و گفتار و کردار نیک می‌بیند و او را شایسته خود می‌داند خواستگار را به همسری برگزیند.
کسب‌وکارها می‌توانند در این روز با استفاده از قابلیت‌های ویژه‌ای که در پنل پیامکی وجود دارد پیام‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای را برای زنان ارسال کنند و این روز را به آنان تبریک بگویند.
آیین‌ها و آداب و رسوم جشن سپندارمذگان در ایران
سپندارمذگان به عنوان یک جشن ایرانی باستانی در دو سطح برگزار می‌شد، در معبد و آتشکده و در جمع خانواده. در این روز مردم به معبد و آتشکده می‌رفتند و نماز و نیایش برپا می‌کردند. آن‌ها به ایزد سپندارمذ، ایزد زمین و زنان، قربانی می‌دادند و از او خواستار برکت و سلامتی اعضای خانواده و برکت‌بخشی به زمین‌های کشاورزی در سال آینده می‌شدند. در خانواده نیز این جشن حول ستایش از زنان و تکریم آنان شکل می‌گرفت. به زنان هدیه می‌دادند و آنان را بزرگ می‌داشتند. لباس جشن می‌پوشیدند و به خانه بزرگان خانواده و به‌ویژه مادربزرگ‌ها سر می‌زدند. به تازه‌عروس‌هایی که در آن سال ازدواج کرده بودند از طرف خانواده همسر هدیه می‌دادند و همچنین برای تازه‌مادرانی که در آن سال فرزند به دنیا آورده بودند جشن می‌گرفتند. این جشن‌ها نشان‌دهنده احترام و عشق ایرانیان باستان به زنان و خانواده بوده‌اند. امروزه نیز برخی از ایرانیان این جشن را به یادگار فرهنگ خود برگزار می‌کنند و در این روز که روز عشق نامیده شده به عشق زندگی خود هدیه می‌دهند. هدیه‌های معمول در این جشن شامل گل، شیرینی، شکلات، زیورآلات، لباس و سایر وسایل مورد نیاز زنان است.
جشن سپندارمذگان، یکی از جشن‌های مهم ایرانی است که اهمیت زیادی در فرهنگ و تاریخ ایران دارد. این جشن، فرصتی برای گرامیداشت عشق، صلح و مهربانی است و می‌تواند به ترویج این ارزش‌ها در جامعه کمک کند. در این مقاله به معرفی این جشن و روز عشق ایرانی پرداختیم و پیشینه، اهمیت برگزاری آن و آیین‌ها و رسومی که طی این جشن اجرا می‌شود را مورد بررسی قرار دادیم.
